Historia i zasady judo

Zasady judo

Filozofia judo stworzona przez prof. Jigoro Kano opiera się na zasadach:

Zasada ogólna:

Czynić tak, aby jak najbardziej efektywnie współdziałały umysł i ciało.

Podstawowe zasady judo:

• Ustąp aby zwyciężyć

  Zasada JU. Jeśli mocniejszy przeciwnik mnie popchnie, na pewno upadnę do tyłu, nawet jeśli zaprę się ze wszystkich sił. Jeśli natomiast w momencie pchnięcia ustąpię i wykorzystam utratę równowagi przez przeciwnika do wykonania własnej techniki, to mam szansę na pokonanie go.

• Maksimum skuteczności przy minimum wysiłku

  Zasada SEIRYOKU ZENYO. Zasada ta opisuje dobór właściwego sposobu (techniki) do określonej sytuacji, polega na optymalizacji naszych działań. Gdy jesteś pchany — ciągnij, gdy jesteś ciągnięty — pchaj.

• Przez czynienie dobra nawzajem do dobra ogólnego

  Zasada JITA KYOEI. Ta zasada mówi o szlachetnych założeniach filozofii judo, zabrania używać judo poza treningiem lub walką sportową (z wyjątkiem obrony koniecznej). Mówi też o dbaniu i odpowiedzialności za współćwiczących.

Historia judo

Twórcą judo jest Japończyk, prof. Jigoro Kano (1860–1938). Kano urodził się w bogatej rodzinie w mieście Mikage. Jego dziadek prowadził własną wytwórnię sake. Jednak ojciec Jigoro Kano Jirosaku Kireshiba – ze względu na to, że nie był najstarszym synem, nie przejął rodzinnego interesu. Zamiast tego został kapłanem shinto i jednocześnie urzędnikiem, przez co miał wystarczające wpływy, aby umieścić swojego syna na Uniwersytecie Tokijskim. Kano rozpoczął studia w 1877 roku i przez cały okres studiów był bardzo dobrym studentem. W 1882 uzyskał tytuł profesora nauk politycznych i ekonomii, a następnie zaczął pracować jako wykładowca w elitarnej szkole Gakushuin w Tokio.

Kanō, jako młodzieniec, nie był silny ani duży (w wieku 20 lat ważył nie więcej niż 45 kg), przez co często mu dokuczano. Za namową przyjaciela rodziny, Nakai Bansei’a (członka gwardii sioguna), zaczął trenować ju-jitsu. Jednak napotkał trudności ze znalezieniem odpowiedniego nauczyciela. Po znalezieniu dla siebie szkoły – Tenjin Shin’yō-ryū – Jigorō rozpoczął systematyczny trening, a w wieku 21 lat zdobył tytuł „shihan” (mistrz) i stał się asystentem instruktora, który jednak niedługo potem zachorował i zmarł. Kano znalazł inną szkołę – Kito-ryū, w której większy nacisk kładziono na walkę niż na układy formalne kata. W międzyczasie Kano zaczął opracowywać własne techniki i udoskonalać te już mu znane (m.in. kata-guruma, uki-goshi).

W wieku 22 lat zaczął prowadzić własną szkołę walki w świątyni buddyjskiej w Kamakurze. Dwa lata później szkoła ta została przeniesiona i nazwana Kodokan. Stała się pierwszą, a zarazem największą szkołą judo na świecie. Z początku styl ten był znany jako Kano Jiu-Jitsu bądź Kano Jiu-Do. W trakcie treningów Jigoro zasłynął jako bardzo wymagający trener. Preferował techniki tachi-waza (walka w stójce) od ne-waza (parter), aczkolwiek jego uczniowie trenowali także intensywnie parter.

W 1891 Kano ożenił się z Sumako. Mieli dziewięcioro dzieci – sześć córek i trzech synów, w tym Risei, który po latach przejął kierownictwo w Kodokanie oraz Japońskiej Federacji Judo.

We wrześniu 1889 r. Jigoro Kano wyjechał do Europy w celu propagowania judo. W 1909 został aktywnym członkiem Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego. W 1912 pojechał jako gość na Igrzyska Olimpijskie w Sztokholmie – pierwsze, w których uczestniczyła Japonia. Brał też udział w każdych kolejnych igrzyskach aż do 1936 r.

Przed I wojną światową dojo judo powstawały m.in. w USA, Wielkiej Brytanii, Francji, Kanadzie, Indiach, Rosji, Chinach i Korei. W 1935 Kano otrzymał nagrodę Asahi za wybitny wkład w rozwój sztuki, nauki i sportu. Zmarł w 1938 r. na pokładzie statku „Hikawa Maru”, wracając ze spotkania MKOl w Kairze.

Marzenie Kano ziściło się 26 lat po jego śmierci – podczas Igrzysk Olimpijskich w Tokio w 1964 r. judo stało się dyscypliną olimpijską dla mężczyzn, a od 1988 roku także dla kobiet. Obecnie jest jednym z najpopularniejszych sportów walki na świecie.

„Nie jest ważne by być lepszym niż ktoś inny, ale by być lepszym niż wczoraj.”
— Jigoro Kano